ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ

 

                

­ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ

 

Ορισμός: είναι ο όρος της πρότασης που αποδίδεται «κατηγορείται» στο υποκείμενο ή το αντικείμενο ως ιδιότητα ή ποιότητα σταθερή.

*** Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι όχι μόνο ουσιαστικό ή επίθετο αλλά και κάθε λέξη ή και ολόκληρη πρόταση.

*** Είναι συνήθως άναρθρο. Παίρνει άρθρο, όταν αποδίδει στο υποκείμενο με έμφαση μια ιδιότητα γνωστή, είτε μια ιδιότητα υπερβολική (δηλαδή που το υποκείμενο τη διαθέτει σε μεγάλο βαθμό).

Π.χ.: (i) Ο?τός ?στιν ? ?δικος.

       (ii) Ο?τός ?στιν ? συμβουλεύσας ?μ?ν.

 

Παραδείγματα:

 

  1. ? δικαιοσύνη σοφία ?στί. (=ουσιαστικό)   

  2. ? σοφός ?στιν ε?δαίμων. (=επίθετο)

  3. Το?το     ?στιν ? δικαιοσύνη. (=αντωνυμία)   

  4. Ο? πολέμιοι ?σαν πεντήκοντα. (=αριθμητικό)   

  5. Τ? λακωνίζειν ?στ? φιλοσοφε?ν. (=απαρέμφατο)

  6. Ο?τός     ?στιν ? ?δικήσας, ? βουλή. (=μετοχή)

  7. Μάτην ?στιν τ? μεμν?σθαι περ? τούτων.     (=επίρρημα)

(μτφρ:είναι μάταιο να κάνει κανείς λόγο γι? αυτά)

    8. ? πόλις ?ν ?γγ?ς. (=επίρρημα)   

    9.  Φίλιππός ?στιν ?,τι ?ν ε?π? τις. (=δευτερεύουσα πρόταση)

  10. Ο?τός ?στιν ?ς ?λεξε τάδε. (=δευτερεύουσα πρόταση).

 

Σημ.1: και το κατηγορούμενο όπως το υποκείμενο, μπορεί να εκφέρεται με εμπρόθετο προσδιορισμό, όταν δηλώνεται ένα ποσό κατά προσέγγιση ή υπέρβαση.

 

Παραδείγματα:

  1. Ο? Πέρσαι ?σαν ?μφ? τ?ς δώδεκα μυριάδας.     (=περίπου δώδεκα?)

  2. Α? ν?ες ?σαν ?ς ?ξήκοντα. (=τα πλοία ήταν περίπου εξήντα)

  3. Ο? μισθοφόροι ?σαν ε?ς μυρίους. (=ήταν περίπου 10.000)

  4. Ο?τοι ?σαν ?π?ρ το?ς χιλίους. (=ήταν παραπάνω από 1.000)



Πάρης Παρσάλογλου [ΠΕ02]